czwartek, 21 marca 2013

Wciąż aktualna klasyka

"Duma i uprzedzenie"
Jane Austen


Lista BBC to wiele ponadczasowych lektur, chociaż niektóre tytuły zamieniłabym na inne, ale wiadomo, że każdy ma swoje preferencje i "dogodzenie" każdemu jest niemożliwe. Co najmniej kilka pozycji jest bezspornych, a wśród nich "Duma i uprzedzenie" Jane Austen, dla części znana właśnie z telewizyjnej adaptacji lub kinowej ekranizacji. Jednakże wszystko zaczęło się od książkowej wersji wydanej w tysiąc osiemset trzynastym roku czyli równo dwieście lat temu, która nie straciła na aktualności pomimo upływu czasu. Jak się okazuje ludzie aż tak bardzo nie zmienili się na przestrzeni dwóch wieków jak można by przypuszczać, oczywiście obyczaje przeszły rewolucję, mniejszą bądź większą, lecz pewne cechy nadal nie są rzadkością. Wbrew pozorom aż tak bardzo nie różnimy się od postaci książkowych, niejednego Pana Benneta czy też Pana Darcy`iego spotkaliśmy w swoim życiu, a kobiety takie jak Panie Bennet czy też Lady Katarzyna de Bourgh również nie są unikatami. Co więc ma w sobie "Duma i uprzedzenie", że nadal tak chętnie jest czytana?

Podobno rodziny się nie wybiera, bo jeżeli by istniała taka możliwość to Elżbieta Bennet zamieniałaby część swojej i to nieraz. Cztery siostry, w tym trzy młodsze, rodzicielka, mająca na uwadze jak się wydaje jeden cel w życiu - zamążpójście córek i ojciec, który stara się jakoś przeżyć w tym familijnym chaosie. A to jedynie codzienność, mająca nabrać jeszcze większych rumieńców za sprawą nowo przybyłych kawalerów - Bingleya i Darcy`iego. Jakby tego było mało do Meryton, pobliskiego miasteczka, przybywa pułk milicji, czyli ... kolejni, ewentualni, kandydaci do rąk panien Bennet. Na tym nie koniec kłopotów, bo właściwa akcja dopiero nabiera rumieńców, emocje zaczynają brać górę nad rozsądkiem, uczucie zaczynają kiełkować, a tytułowe - duma i uprzedzenia ujawniają się w pełnej krasie. Panny Bennet znajdują się w centrum zainteresowania, czasem większego niż chciałyby i czasem przyjmowanego aż nazbyt chętnie. Nie wszyscy są zadowoleni z takiej sytuacji, niektórzy widzą więcej niż inni powinni dostrzec, w szczególności Elżbieta zdaje sobie sprawę co faktycznie ma miejsce. Niestety nie wszystko toczy się tak jakby to życzyłaby sobie Pani Bennet, ale niekiedy szczęście, bądź raczej czyjaś pomocna dłoń i zasobna kieszeń, pozwalają zażegnać kłopoty. Czy Darcy faktycznie jest tak dumny jak widzi go Lizzy, a ona tak uprzedzona jak wydaje się jemu? Okazji nie zabraknie by mogli się o tym przekonać ...

O "Dumie i uprzedzeniu" można pisać długo, wielu znajdzie w tek książce coś dla siebie, na pewno nie brak w niej dobrej obserwacji charakterów ludzkich, wad i zalet oraz detali, pozostających wciąż aktualnych. Romans czy powieść społeczno - obyczajowa wyszła spod pióra Jane Austen? Na pewno uczucia grają dużą rolę, one są osią fabuły, lecz detale związane z obyczajowością są równie ważne. Oba elementy splatają się tworząc barwną mozaikę w jakiej również swoje miejsce ma humor, satyra oraz celne spostrzeżenia dotyczące ludzi. Klasyka, wcale nie z przymrużeniem z oka, w jakiej odbija się człowiek taki jaki był, jest i pewnie będzie.